Czeska kuchnia i napoje:
ZlatniPrag.cz > Czeska kuchnia i napoje
Czeska kuchnia – umiejętność wyczarowania wyśmienitych potraw z prostych produktów
Kuchnia czeska pozytywnie zaskoczy smakoszy. Mimo dużego wpływu kuchni sąsiednich krajów (Węgier, Austrii oraz Niemiec) największą inspiracją pozostają wciąż tradycyjne staroczeskie przepisy. Ich bazę stanowią surowce, które można było wyprodukować domowym sposobem – przede wszystkim zboża, warzywa strączkowe, ziemniaki i mięso. Z tych pozornie prostych produktów powstały wyśmienite i pomysłowe potrawy, które znaleźć można jedynie w kuchni czeskiej. Należą do nich: knedliki, bogaty wybór sosów i zup, polędwica na śmietanie (svíčková na smetaně) oraz „vepřo knedlo zelo“.
Nawyki żywieniowe mieszkańców Czech nie różnią się zbytnio od europejskich. Dzień podzielony jest na trzy posiłki: śniadanie, obiad i kolację. Główny posiłek dnia dla większości Czechów to obiad. Obojętne, w domu czy w restauracji, obiad składa się zwykle z trzech dań: zupy, dania głównego i deseru (ewentualnie surówki). Zupa to podstawa, powtarzają mamy swym czeskim dzieciom.
Rosół
Tym z Państwa, którzy próbują właśnie odzyskać siły po chorobie lub chcą uspokoić podrażniony żołądek polecamy rosół wołowy lub drobiowy (hovězí či kuřecí vývar). Rosół z domowej roboty wątrobianymi kluseczkami bywa często składnikiem uroczystego menu na przyjęciach weselnych.
Gęste zupy
Poza klasycznymi zupami, czescy kucharze potrafią przyrządzać doskonałe gęste zupy, których podstawę stanowi mięso, jarzyny lub warzywa strączkowe. Spośród zup, sycących prawie tak, jak dania główne polecamy np. pachnącą majerankiem zupę ziemniaczaną (bramboračka), gulasz podawany w bochenku chleba lub flaki wołowe (dršťková polévka).
Mięso to stały składnik czeskiej karty dań. Na talerzu pojawia się najczęściej drób, wieprzowina oraz wołowina, rzadziej baranina, dziczyzna czy ryby.
Wołowina
Wołowina (hovězí maso) jest zwykle podawana z różnymi rodzajami sosów. Sosy (omáčky) to przecież jeden z charakterystycznych znaków kuchni czeskiej. My polecamy m.in. pomidorowy, chrzanowy, grzybowy, koperkowy... Sos stanowi często element potrawy.
Sos polędwicowy
Prawdopodobnie najbardziej charakterystyczną potrawą kuchni czeskiej jest polędwica na śmietanie (svíčková na smetaně). Przyrządzenie naprawdę smacznej polędwicy, to wyzwanie nawet dla doświadczonych kucharzy – ostatecznie, proszę osądzić samemu. Wołowinę faszerowaną plasterkami boczku należy dusić z warzywami oraz przyprawami do dziczyzny do czasu, aż ta zmięknie. Podajemy z knedlikami, plasterkiem cytryny oraz żurawiną.
Pieczeń znojemska
Udaną kombinację wołowiny, sosu i knedlików potwierdza cały szereg potraw, np. pieczeń znojemska, w pikantnym sosie z drobno pokrojonych ogórków znojemskich.
Wieprzowina
Mimo, iż dietetycy nie spoglądają na wieprzowinę przychylnym okiem, ta stanowi ważny element kuchni czeskiej.
„Vepřo knedlo zelo“
kolejne z typowych czeskich dań to „vepřo knedlo zelo“ czyli pieczona wieprzowina z knedlikiem i kapustą, podlana słonym wywarem z mięsa.
Kotlet wieprzowy
Do bardziej uroczystych potraw należy również smażony kotlet wieprzowy (řízek) w panierce z mąki, jajka i bułki tartej, podawany z sałatką ziemniaczaną.
Mięsa wędzone
Mięsa wędzone podawane są na zimno jako zakąska lub jako danie główne z knedlikami z ziemniaków oraz sosem.
Wędliny
Również wędliny (uzeniny) nie należą do dietetycznych potraw, mimo to wielu Czechów nie zamierza ich wykreślać z własnego menu. Kiełbasa lub szynka podawana z pieczywem to jeden z wariantów czeskiego śniadania, drugiego śniadania lub kolacji na zimno.
Drób
O popularności drobiu wśród naszych przodków świadczą wyśmienite tradycyjne staroczeskie potrawy, tj. pieczona kaczka lub gęś z kapustą. Mięso drobiowe jest w czeskich domach przygotowywane regularnie i na wiele sposobów, począwszy od najbardziej tradycyjnych, aż po niezwykle egzotyczne.
Mięso z królika
Przy odrobinie szczęścia znajdziemy w menu pozycję: królik w czosnku lub w śmietanie. Nie należy wahać się z zamówieniem. Polecamy również skosztowanie dziczyzny, np. pieczonego udźca sarniego lub gulaszu z jelenia.
Ryby
Mimo, iż mogłoby się wydawać, że wielbiciele ryb w czeskim menu nie mają dużego wyboru, również dla nich znajdzie się kilka smakołyków. Karp stanowi część bożonarodzeniowego menu, lecz można go skosztować również w ciągu roku. Przygotowywany bywa w sposób tradycyjny (smażony filet) lub szczególnie wykwintny (karp na błękitno). Spośród ryb słodkowodnych nie rozczaruje ponadto dobrze przyrządzony pstrąg, węgorz (úhoř) oraz szczupak (štika).
Omawiając fenomeny kuchni czeskiej, zaskakująco nie będzie mowy o oryginalnych sposobach przyrządzania mięs, niezwykłych smakach lub produktach, lecz o dodatkach. Knedliki potrafią przyrządzać kucharze również poza Czechami, jednak to czeskie roszczą sobie prawo do bycia wyjątkowymi. Poza klasyczną wersją z ciasta drożdżowego, warto skosztować również knedlików karlowarskich, „włochatych“ (przygotowywanych z surowych ziemniaków) lub ziemniaczanych.
Ziemniaki w kuchni czeskiej
Ziemniaki (brambory) stały się tak powszechnym składnikiem kuchni czeskiej, że powstała niezliczona ilość sposobów ich przyrządzania. Poza frytkami, pure lub gotowanymi warto skosztować bardziej oryginalnego dodatku do mięs lub gulaszu – placków ziemniaczanych (bramboráky).
Tradycyjne czeskie słodycze
Również kategorii dań słodkich nie sposób rozpocząć inaczej niż od knedlików. Słodkie knedliki (przygotowane z ciasta drożdżowego, kaszy manny lub twarogu) nadziewane są owocami, posypywane makiem, twarogiem lub orzechami i polewane topionym masłem. Jeżeli niniejszy przepis sprawił, że przyszła Państwu ochota na coś słodkiego, polecamy skosztowanie drożdżowych bułeczek (dukátové buchtičky) z kremem waniliowym, ziemniaczanych szyszek posypanych prażoną bułką tartą oraz naleśników z owocami lub marmoladą. Strudel jabłkowy (jablečný závin) w Czechach smakuje równie dobrze, jak w innych krajach, jednak tradycyjne czeskie buchty nadziewane makiem, powidłami lub twarogiem znane są tylko tutaj.
Najlepsze piwo na świecie
Piwo Czesi uważają za napój narodowy. Ciemne, jasne, mieszane, drożdżowe… Na czeskim rynku piwa znajduje się obecnie ponad 470 rodzajów piwa. W czeskich restauracjach, ogródkach letnich i klubach piwo należy do podstawowej oferty. Najlepsze są przede wszystkim pierwszego gatunku piwa leżakowe jasne i ciemne. Do rytuału picia piwa należy atmosfera typowych czeskich pubów i piwiarni i bardzo typowe dla Czechów pogawędki ze znajomymi.
Najbardziej znane czeskie piwa
Pilsner Urquell (www.pilsner-urquell.cz) i Budějovický Budvar (w świecie znane jako Budweiser) (www.budvar.cz) – pod tymi markami prezentuje się na całym świecie wiele imitacji, ale tylko piwa wyprodukowane w Pilznie i Českich Budějovicach są oryginałami o wyjątkowym i niepowtarzalnym smaku.
Do dalszych ulubionych czeskich piw należy Gambrinus (www.gambrinus.cz), Staropramen (www.staropramen.cz), Krušovice (www.krusovice.net), Radegast (www.radegast.cz), Bernard (www.bernard.cz), Velkopopovický kozel (www.kozel.cz) i inne.
Oprócz nich znajdują się w Republice Czeskiej małe domowe browary, których częścią są również stylowe piwiarnie – np. Eggenberg (www.eggenberg.cz) w Českim Krumlovie.
Kultura piwa w Republice Czeskiej
Zanim wybierzesz się do pubu, zapoznaj się z niektórymi podstawowymi informacjami:
- Markę piwa z beczki nalewanego w restauracji dowiesz się według szyldu wywieszonego przed restauracją. Innego piwa w restauracji nie oczekuj.
- Piwo w Czechach pije się po pół litrze, o mniejszy kufel (0,33 l) trzeba poprosić, nazywany jest małym piwem.
- Najlepsze piwo na świecie jest też najtańsze! Za pół litra zapłacisz zwykle od 17 do 30 Kč (0,70–1,05 euro)
- Jeśli zamówisz tylko piwo, otrzymasz dziesięciostopniowe, o mocniejsze piwo (zazwyczaj dwunastostopniowe) trzeba poprosić.
- Moment, gdy stawiasz na stole pusty kufel, jest zazwyczaj impulsem dla kelnera, by przyniósł następne!
- Na twój rachunek, który leży na stole, robi kelner za każde piwo tylko kreskę. Dzięki temu piw zmieści się na wąską kartkę papieru najwięcej!
- Hasło większości kelnerów: Miejsce na następne piwo zawsze się znajdzie!
Czeskie i morawskie wina
Wino najlepiej udaje się w Południowych Morawach, jednak znane rejony winiarskie znajdują się także w innych częściach kraju. Białe wino zdobywa w międzynarodowych konkursach nagrody oraz popularność dzięki wyjątkowemu smakowi. Również pośród win czerwonych można znaleźć marki o długoletniej tradycji i dobrym imieniu.
Lecznicza moc Becherowki
Butelka Becherovki to popularna wśród turystów odwiedzających Czechy pamiątka z podróży. Ów słodko-gorzki likier ziołowy pochodzi ze znanego w świecie uzdrowiska Karlowe Wary. Tam również, ze względu na swe lecznicze właściwości zyskał przydomek „13 źródło“ (www.becherovka.com).
Polecamy:
Odwiedzając którekolwiek z czeskich uzdrowisk proszę nie zapomnieć o skosztowaniu prawdziwych opłatków uzdrowiskowych (lázeňské oplatky) – smakują wyśmienicie!
MATERIAŁ Z CZECHTOURISM.COM - oficjalna prezentacja turystyczna Republiki Czeskiej
